Wat is een toxische relatie?

Wat is een toxische relatie?
Hoe herken je een toxische relatie- Hoe doorbreek je een toxische relatie?

De meeste mensen vragen zich op een of ander moment af of ze een gezonde relatie hebben? Of hun partner bij hen past? Of de strijd en het gevecht- soms letterlijk- normaal is? Of ze écht gelukkig zijn met elkaar?

Het antwoord is uniek voor de relatie, maar één ding is bijna altijd universeel waar: elk paar maakt moeilijke tijden door. Zelfs de beste matchen en de meest compatibele mensen doorlopen groeicrisissen en tegelijk zijn dit ook groeikansen om een relatie naar een volgend stadium te brengen.  Mensen zijn niet perfect, dus relaties zijn dat natuurlijk ook niet. Wanneer partners echter het ‘slechtste’ bij elkaar naar boven halen dan het goede, dan helt de balans over naar onverenigbaar. Er lijkt geen verzoening mogelijk. Het idee dat ‘liefde’ alles oplost, kan heel mooi lijken, alleen laat de realiteit wel iets anders zien. Er wordt nergens zo sterk de illusie gekoesterd dat alles wel weer goed komt. Soms wel, als beide partners hun aandeel erkennen én bereid zijn innerlijk werk te doen, maar soms is het duidelijk dat een relatie zo toxisch is geworden dat deze ook ziekmakende effecten kan hebben. Enkele richtingwijzers waarin je kunt ontdekken of je in een toxische relatie bent en wat je verder kan ondersteunen om een keerpunt te creëren.

Wat is een toxische relatie?

Een giftige relatie wordt vaak gekenmerkt door herhaalde, wederzijds destructieve omgangsvormen tussen partners.  Deze patronen kunnen jaloezie, bezitterigheid, dominantie, manipulatie, wanhoop, egoïsme en/of afwijzing inhouden. Een veelvoorkomend thema in een toxische relatie is echter de intense aantrekkingskracht van de partners naar elkaar toe, ondanks de pijn die ze bij elkaar veroorzaken. In werkelijkheid zijn dit dieperliggende bronnen van oude niet-verwerkte pijn die ze bij elkaar aanraken en losweken. Dit is duidelijk bij partners die een ‘Fantasy Bond’ zijn aangegaan, een term die is ontwikkeld door psycholoog en auteur Dr. Robert Firestone, om een ​​illusie van verbinding te beschrijven die tussen twee mensen is gecreëerd. Dit helpt hun persoonlijke angst te verlichten door een vals gevoel van hechting en verbondenheid te smeden.

 Een fantasieband is toxisch voor een relatie omdat het echte gevoelens van liefde en steun vervangt door een verlangen om identiteiten te versmelten en als een eenheid te opereren. Omdat de partners zich verhouden tot een ‘wij’  in plaats van een ‘jij’ en ‘ik’ , gaat  hun relatie meer over vorm (gebaseerd op uiterlijk en rollen) dan inhoud (gebaseerd op oprecht gevoel en authenticiteit).

Er zijn specifieke gedragingen die een toxisch effect hebben op relaties:

• Egoïstisch of veeleisend zijn, gedrag vanuit een vermeende machtspositie ( de bekende macht-onmacht- en machtsstrijd driehoek)
• De rol van ouder of kind vervullen, door onderwerping of dominantie te tonen.
• Emotionele dwang of manipulatie gebruiken om te krijgen wat je wilt.
• De afgescheidenheid of individualiteit van jezelf of die van je partner ontkennen, in plaats daarvan zoeken naar een samengevoegde identiteit.
• Echte liefde verwarren met wanhoop of emotionele honger.
• Weigeren om op een vriendelijke manier te handelen met acties die je partner als liefdevol zou ervaren.

Hoe kom je in een toxische relatie terecht?

Er zijn drie belangrijke psychologische manoeuvres die toxisch zijn voor een intieme relatie. Ze werken allemaal om de mogelijkheid van een liefdevolle relatie te ondermijnen door de negatieve relatiedynamiek uit het verleden te herhalen.

1. Het eerste manoeuvre omvat selectie waarbij een persoon vanaf het begin een partner kiest die het bij het verkeerde eind heeft. Als je dit doet, kies je iemand die je herinnert aan figuren uit je verleden of met wie je scenario’s uit je ontwikkelingsjaren kunt naspelen. Je kunt iemand kiezen die vergelijkbare kwaliteiten heeft als familieleden of andere vroege gehechtheidsfiguren die niet op jou hebben afgestemd, of je pijn hebben gedaan of je hebben mishandeld. Als je bijvoorbeeld een ouder had die passief was en zich emotioneel terughield, zou je een partner kunnen zoeken die meer zinspelend of kouder is. Omgekeerd kun je iemand kiezen die het tegenovergestelde is, iemand die aanmatigend is met wilde stemmingswisselingen. Hoe dan ook, je negeert de kwaliteiten die echt belangrijk voor je zijn in het heden, in plaats daarvan baseer je je selectie op oude en destructieve relaties. Je kunt dan op dezelfde manier met je partner omgaan als met figuren uit je kindertijd, en zo pijnlijke relaties herscheppen met gecompliceerde maar al te bekende uitkomsten.

Wanneer een persoon een partner kiest die anders is dan vroege gehechtheidsfiguren, en een hechte en betekenisvolle relatie opbouwt, zijn er andere manieren die hun liefdesrelatie nog steeds toxisch kunnen maken.

3. Wanneer de eerste twee manoeuvres mislukken, gebruiken mensen vaak de derde, provocatie waarbij ze hun partner provoceren om hen te behandelen zoals ze werden behandeld in hun vormende relaties. Hoogstwaarschijnlijk weet je niet hoe je je partner probeert te provoceren om je te behandelen zoals jij in jouw vroege leven werd behandeld. Je kunt eigenschappen uiten die je niet leuk vindt in jezelf, zoals jaloezie, kritiek of afstandelijkheid. Vreemd genoeg doe je dit genoeg om een ​​emotionele omgeving te creëren die misschien onaangenaam is, maar in feite comfortabel is in zijn vertrouwdheid.

Alle drie deze fasen, selectie, vervorming en provocatie, zorgen ervoor dat mensen zich niet te kwetsbaar opstellen of in de ander emotioneel investeren. Hoewel mensen dit onbewust doen als verdediging tegen hun diepere angsten voor intimiteit, kunnen beiden oude gedragspatronen uitspelen die de relatie toxisch, destructief tot zelfdestructief maken.

Aantrekken van toxische verbindingen

Of iemand nu gedreven is om bij iemand te zijn die slecht voor hem is of gedwongen wordt om iemand weg te duwen die goed voor hem is, mensen gaan een toxische relatie aan om patronen uit hun verleden te herhalen die onaangenaam maar vertrouwd zijn. Dit is natuurlijk een zeer onbewust proces.

Mensen kiezen vaak een partner die bij hun verdediging past en zijn zich er niet van bewust dat de ongewenste eigenschappen van hun partner overeenkomen met die van henzelf. Als jij  bijvoorbeeld geneigd bent passief of besluiteloos te zijn, kunt jij je aangetrokken voelen tot iemand die dominant en koppig is. Er ontstaat een toxische relatie wanneer een persoon de destructieve dynamiek die ze onbewust met een romantische partner willen spelen, niet herkent. Dit leidt niet alleen tot een onbalans in de relatie, maar beperkt vaak ook de persoonlijke groei van een individu.

Hoe doorbreek je een toxische relatie?

Jezelf en je patronen leren kennen is de sleutel tot het vermijden van een toxische relatie. Als jij je in een dramatische of gecompliceerde relatie bevindt, moet je eerst ontcijferen of je vanwege jouw eigen beperkingen, angsten of verdedigingen iemand hebt gekozen die je niet wilt vanwege negatieve redenen uit jouw verleden, of dat je iemand waar je echt om geeft wegduwt. Als je de negatieve eigenschappen identificeert die je tot je partner hebben aangetrokken, kun je er bewust voor kiezen om je open te stellen voor een gezond partnerschap.

 Als je je realiseert dat de persoon die je hebt gekozen veel van de positieve eigenschappen heeft die je wenst, kun je manieren zoeken waarop je je gedraagt ​​in de relatie en ernaar streven om jouw deel van de dynamiek te veranderen.  De allereerste stap is jezelf en je patronen ontrafelen die geleid hebben tot een toxische relatie. Het is veel makkelijker met de vinger naar de ander te wijzen, maar weet dat de ander als een spiegel fungeert en dat geldt ook voor de ander. Je kunt de macht vanuit innerlijke kracht en zelfliefde over jezelf nemen en een gezondere, eerlijkere en bevredigendere relatie opbouwen.

©Puur Medium

Wil je persoonlijk in gesprek  over bijvoorbeeld innerlijk kind werk? Klik dan hier voor een persoonlijke telefonisch consult!